Geschiedenis
In 1355 krijgt het gedeelte oostelijk van de Verwersdijk, Burgwal, Brabantse Turfmarkt en Achterom stadsrechten. De stad verdubbelt in oppervlak om de groei en de verdediging goed op te vangen. De verdeling in straten en grachten is grotendeels gebaseerd op een bestaand stelsel van sloten en wegen. De Donkerstraat is aangelegd als achterstraat van de Nieuwe Langedijk en de Harmenkokslaan. De naam straat dateert pas van 11-5-1939. Voor die tijd heette het gewoon Donkersteeg. Dat was de nette naam voor de oudste naam Dronckenstege. Niet zo leuke naam maar wel voor te stellen. In de middeleeuwen mochten de vrouwen in 3 straten zitten om geld te verdienen met het oudste beroep van de wereld. De Dronkensteeg, de Trompetsteeg en de Hopsteeg. Het moeten groezige straatjes zijn geweest. Op de verschillende kaarten uit de 17e eeuw is veel bebouwing te zien. Sloppen en zijstegen gaven toegang tot de achterterreinen en tuinen. Zo is de werkplaats op nr. 10 gebouwd over een steegje dat leidde naar het achterterrein van plateelfabriek de Porseleinen Lampetkan. Aan het eind van de 18e eeuw komt ook Delft in een economische crisis terecht. Er worden veel huizen gesloopt. 1/3de van het totale huizen. De Donkerstraat raakt leeg. In de loop van de 19eeuw besluit de stad tot een herbouw premie. Vrijstelling van de gemeentelijke belastingen voor 10 jaar. De huizen 1 t/m 7 profiteren daar in 1852 ook van. Het was een echte arbeidersstraat. Als je de beroepen leest van de mensen die in deze huizen hebben gewoond dan is dat van werkman aan de Gistfabriek tot boerenknecht. Tijdens de 1e wereldoorlog van 1914-1918 komt er een soldaat terug naar de Donkersteeg. Er wordt een foto gemaakt. Er staan een hoop mensen op. Veel kinderen kijken naar de fotograaf. Een oud bewoner wist nog een aantal mensen te herkennen, zo te zien is op de vergroting van de foto.
In de crisisjaren voor wo2 is er sprake van armoede, veel mensen lopen in de steun. De huisjes zijn klein met grote gezinnen. Toch moet er iemand het beter hebben gehad. Een echte werkman had een vrouw met een echte grote wens. Zij wilde o zo graag een bontjas. De droom van menig vrouw maar voor de arbeidende stand niet weg gelegd. Toch zwoegde de man en spaarde hard. Op een dag kreeg zijn vrouw op haar verjaardag haar o begeerde bontmantel. Trots als een pauw liep zij in haar beste japon en schoenen over de straat. Bewondering zou haar deel zijn. Het werd stil in de steeg. Er was meer te doen. Kinderen aan het eten of naar school, man naar het werk en ook de was moest nodig worden afgemaakt. Geen mens vertoonde zich in de deuropening. De dame werd er verdrietig van. Eindelijk had zij haar droom aan en niemand wilde komen kijken en bewonderen. Lang kon deze teleurstelling niet duren. Verdrietig zocht zij haar woning weer op en vertelde het gebrek aan bewondering. Nooit heeft zij meer haar bontmantel geshowd. Men zegt dat jaren later in de lommerd de restanten nog te vinden waren. Niet gedateerd, niet gesigneerd maar wel heel herkenbaar. Niemand sprak er meer over. De gewone daagse jas had de rol van status over genomen. Het leven in al zijn armoede ging weer zijn eigen gang.
Buren
Als je de straat van nu vergelijkt met dat van 41 jaar geleden
vallen er een hoop dingen op. Het was nog echt krotten steeg. Aan de
zuidkant loodsjes en pakhuizen met een enkel verwaarloosd huis. Aan
de noordkant wat beter. Een rijtje met eendere huizen uit de late 19de
eeuw. Ook om mij heen was er veel kapot. Maar er woonden ook mensen
in bewoonbare huizen. Niet altijd even groot. Op nummer 2, waar nu
Gerrit en Margot wonen, woonden twee gezinnen. Henk Molenaar, de
bekende graficus in het bovenhuis en een dikke mevrouw met een dunne
man en een klein kefhondje in het benedenhuis. Voor haar was het
ongewoon dat een vrijgezel zelf zijn ramen waste. Op nummer 4 was de
toegang tot de bakkerij van Meer en Schoep. Maandags in het verleden
werd de oven opgestookt en vlogen de brandstoffen over de buurt zo
de witte was in. Dat was in 1967 al niet meer. Maar wel de overlast
van de vrachtwagen die de in Rotterdam gebakken broden en koekjes om
4 uur in de nacht bij de poort bezorgen. De laadklep maakte een
rotherrie en ik sliep daar zo ongeveer boven. Briefjes hielpen niet.
Na de bakfietsen kwamen de Spijkstalen. Electrowagentjes die in en
uit gingen. De Noorder Markthof werd de opvolger. De geur van brood
vervangen door vis en goedkope parfum. De huizen waar Jan Bakkeren
woont een opslagplaats. Nummer 8. Daar woonde ooit zwarte Lola.
Volgens zeggen de eerzame ex van een brandstoffenhandelaar. Met 2
grote zonen bewoonde ze het huisje. Toen de zonen het huis uit
gingen voorzag zij in haar onderhoud door mannen te ontvangen. Na
haar vertrek stond het huis nog bekent.
2008 - Pieter
Vervolg deel 2 te lezen op de pagina van Pieter....
Maar er is nog meer historie.
Pieter kreeg van een ver familie lid een exemplaar van het adresboek van de gemeente Delft 1949 in handen. Hij citeert de namen en de beroepen uit deze gids. Het geeft een goed beeld van de straat in de jaren na de 2e wereld oorlog.
Oneven numers:
1. Bestaat kennelijk niet(P)
3. Hogervorst, Mej.Geb.Jansen, D.;
anno 1890: Baans J.M. Donkersteeg 3, sigarenmaker
5. Pakhuis.
7/1 Pakhuis
7a. Pakhuis
9. Werkplaats
9a. Toussain. F.J. Opperman.
9b. Maarse, Wed. geb. Staalen, J.K.van. Zonder beroep.
9c . Erf
11.
13.
15. Werkplaats.
17. Toen,J.J. Los werkman.
19. Kruk, G. P.A.v.d. Fabrieksarbeider.
21. Onbewoonbaar.
23. Onbewoonbaar(pakhuis)
25 Onbewoonbaar (werkplaats)
anno 1881-1894: Bos J.H. van den. Donkersteeg 25, sigarenmaker
27.
29. Kruk.Mej.G.v.d.
31. Koeleman,C.J.
anno 1881: Krul, L.A.K. Donkersteeg 31, sigarenmaker
33. Erf.
35. Pakhuis.
37. Slachthuis.
39 Pakhuis.
39a Pakhuis.
41. Mol, A. Aannemer.
43. Erf
43a.Esschoten, T van. Los werkman.
43b.Ramaker, Wed.geb.Bremer, J.J. Zonder beroep.
-Boon,geb.geb,Ramaker,E
Netten. Th. Handelaar 2e hands goederen.
anno 1923 - 1929: Ramaker P. Donkersteeg 43c., sigarenmaker
45. Halve, B
47/49. Melkcentrale.
51.
51a Hoogendam,W. Melkhandelaar.
51b. Werkplaats.
53. Netten,wed, geb.Vonk,A. Zonder beroep.
Netten, Th. Koopman.
55.
57.
59.
61. Reijken, S. Th.v.d.. Zonder beroep.
63. Kool, J.C. Fabrieksarbeider.
65 Werkplaats.
67. Nie,Wed.de.geb.Dukkers,C.H.J.
Even numers:
2.Pakhuis.
anno 1900: Fictor J.J. Donkersteeg 2, sigarenmaker
2a.Straver, N. Fabrieksarbeider.
- Wees.Mej.G.C. van der
2b. Clippeleirde, J.J. Chauffeur.
2c. Bakkerij
4.
6.
8. Voogt,C.F. Broodbakker.
- Dijk,G.van. Tuinder,
10. Onbewoonbaar.
12. Pakhuis
14. Drift, Th.P.J. v.d. Kok.
16. Kraaij,H.M.v.d. Broodbakker.
18. Hagen, J,van. Kistenmaker.
20.Toussain, C.J. Opperman.
22. Slootmans, J.F. Koperslager-fitter.
- Hofstraeten, J. Metaalbewerker.
24. Toussain, J.C. Huidenzouter.
anno 1923: Bezemer D. Donkersteeg 24, sigarenmaker
26 Gorissen, P.L. Fabrieksarbeider.
28. Meeuwis, J.P.M. Grondwerker.
30. Jansen,J.C. Los werkman.
32. Boomkens. J.M.H. Artist.
34. Beyersbergen van Henegouwen, J.H.P.A. Metselaar.
36. Ruijgrok, J.F.A. Expediteur.
anno 1916 - 1924: Keller, K. Donkersteeg 36, sigarenmaker
38. Lemmers,C. Los werkman.
anno 1923 - 1929: Krul. H.L. Donkersteeg 38, sigarenmaker
40. Wagtman, J.C. Koopman.
- Wagtman, H. Fabrieksarbeider
42. Smits, J.F. Schoenmaker
- Vermeulen,P.A.J. Straatmaker
44. Roodenburg,A.C. Arbeider
- Roodenburg, L.C. Metaaldraaier.
46. Smit, A.P. Metaaldraaier.
48, Buijing, L.J. Tuindersknecht
50. Woudt,B.J. van ‘t. Fabrieksarbeider.
52. Huijnen, J.B.H. Fabrieksarbeider.
54. Hartgens,A.H. Gemeente werkman.
anno 1923 - 1929: Wassenberg, F. Donkersteeg 54, sigarenmaker
56, Schrumpf, D. Bankwerker.
58. Bertram, D. Boekhouder.
60. Peterse,J.W. Zonder.